Pisząc na LinkedIn o kolekcjach perfum, które pojawiły się tej jesieni w branży beauty sentymentalnie wróciłam do mojej pracy magisterskiej. Jej tytuł to „Ochrona oznaczenia przedsiębiorstwa w prawie polskim”. W ostatnim rozdziale, po dłuugich rozważaniach prawnych, przemyciłam nieco bardziej praktyczną treść. Wybrałam produkt – właśnie perfumy – i opisałam, które elementy perfum możemy chronić.
Oczywiście oprócz samej nazwy, w perfumach możemy chronić ich kształt. Dotyczy to z resztą wszystkich kosmetyków. To jednak perfumy kojarzą nam się z eleganckimi i nietypowymi buteleczkami. Na tyle charakterystycznymi, że od razu mówią nam kto jest ich producentem. Jeśli słyszymy hasło – perfumy w kształcie buta – pewnie zdecydowana większość, wie o które chodzi[1]. Kształt flakonu perfum to wartościowy i wyróżniający element marki. W tym artykule opowiadam jak chronić go wzorem przemysłowym.
Wzór przemysłowy to ochrona designu
Rejestrując wzór przemysłowy chronisz wygląd swojego produktu przez maksymalnie 25 lat. Możesz chronić kształt, deseń czy teksturę. To dobry wybór nie tylko dla opakowania perfum, czy szerzej – kosmetyków, ale też dla etykiet produktów spożywczych.
Oczywiście w zależności od terytorium ochrony, wzór możesz zgłosić do Urzędu Patentowego RPUrząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej More (Polska) albo EUIPOUrząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej More (Unia Europejska). Koszt ochrony unijnej nie jest dużo wyższy, a obejmuje terytorium całej Unii Europejskiej.
Zarejestrowany wzór przemysłowy stanowi Twoją wyłączność. Możesz zabronić konkurentom używania opakowania wyglądającego jak Twoje. Takie perfumy muszą jednak:
- być nowe,
- podsiadać tzw. indywidualny charakter.
Przesłanki wzoru przemysłowego – nowość i indywidualny charakter
„Nowość” to po prostu sytuacja, kiedy przed zgłoszeniem opakowania nie był dostępny taki sam wzór. Każdy dowód pokazujący, że przed datą zgłoszenia dany flakon perfum był już dostępny na rynku neguje warunek nowości. Dlatego o wzorze warto pomyśleć już na etapie kreacji nowej marki perfum. Często przesłanka nowości nie jest spełniona bo sam producent udostępnił design na rynku. Mamy tu mały wyjątek. Jeśli produkt pojawił się na rynku 12 miesięcy przed zgłoszeniem za zgodą właściciela dalej uznawany jest za nowy. Mówiąc inaczej – jeśli wypuścisz swój produkt na rynek masz 12 miesięcy na zgłoszenie jego designu do ochrony.
„Indywidualny charakter” dotyczy warunku, kiedy zgłaszane opakowanie zostanie rozpoznawane jako odmienne, niż te dotychczas istniejące na rynku. Upraszczając, wzór ma indywidualny charakter, jeśli przed zgłoszeniem na rynku nie ma podobnych wzorów w tym samym stylu. Na blogu kancelarii Fert Jakubiak Wróblewski rzecznicy patentowi znajdziecie artykuł o unieważnieniu wzoru lalki Barbie. Tam opisywałam kolejne kroki oceny tej przesłanki.
Te przesłanki nie są jednak sprawdzane na etapie rejestracji. Urząd sprawdzi tylko przesłanki formalne:
- czy uiszczono odpowiednie opłaty,
- czy reprezentacja strony się zgadza,
- czy zdjęcia/rysunki wzoru są prawidłowe.
Dlatego wzór przemysłowy można uzyskać w ciągu kilku dni. Konkurencja może go podważyć dopiero jeśli wniesie o jego unieważnienie. Wtedy badana jest nowość i indywidualny charakter. Dlatego mimo wszystko wzór przemysłowy nie jest dobrym rozwiązaniem dla prostych opakowań powszechnie dostępnych na rynku, a sprawdzi się wobec tych bardziej fikuśnych butelek perfum.
Perfumy – wzory przemysłowe w rejestrach urzędów
W rejestrach Urzędu Patentowego RPUrząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej More i EUIPOUrząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej More znajdziemy niejeden wzór flakonu perfum. Pierwsze dwa przykłady to właśnie te, których użyłam w swojej pracy magisterskiej:
Kolejny przykład to butelka w kształcie błyskawicy perfum Bad Boy[2]. Carolina Herrera Ltd. ma w swoim portfolio kilka wzorów używanych dla swoich perfum. Znajdziemy je w rejestrze EUIPO.
Podobnie GUERLAIN, której perfumy znajdują się na zdjęciu wykorzystanym do tego artykułu. Czy ten wzór nie wygląda znajomo?
Swoje wzory mają też takie marki jak: Lancome, Versace, Armani czy polska marka La Rive.
Perfumy – znak towarowy 3D?
Kształt butelki perfum można też chronić znakiem towarowym 3D. Czy taka strategia jest lepsza? Oczywiście! Znak towarowy można przecież chronić w nieskończoność. Daje Ci to dożywotni monopol. Nie jest to jednak strategia prosta. Znak towarowy nie jest prawem dedykowanym dla ochrony wyglądu. To prawo chroni oznaczenie, które komercyjnie wiąże dany towar z przedsiębiorcą. Znak towarowy ma chronić elementy Twojej marki, po których rozpoznaje Cię klient. Tylko wtedy butelka perfum spełni przesłanki ochrony. Nie będzie tak, jeśli znak składa się wyłącznie z niezbędnego kształtu[3]. Proste, standardowe kształty flakonów nie spełniają takich wymagań. Jednak np. perfumy Bad Boy chronione też jako znak towarowy:
Strategia ochrony marki perfum
Butelka perfum czy charakterystyczne opakowanie, bądź etykieta innych kosmetyków to tak samo ważny element marki, jak jej nazwa. Jeszcze przed wypuszczeniem produktu na rynek sprawdź czy wymyślony kształt jest rzeczywiście nowy i odmienny od tych dostępnych na rynku. Jeśli tak – daj sobie przewagę nad konkurencją i zarejestruj ją jako wzór przemysłowy. Zastanów się też czy kształt jest na tyle charakterystyczny, że konsumenci będą po nim rozpoznawać Twoją markę. A jeśli masz problem z oceną skontaktuj się ze swoim prawnikiem. Na pewno pomoże Ci w tym temacie i wspólnie opracujecie najlepszą strategię.
[1] Perfumy Good Girl Carolina Herrera
[2] Perfumy Bad Boy Carolina Herrera
[3] Art. 1291 ust. 1 pkt 5 pwpUstawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 324) More; Art. 7.1 (e)(i-iii) RZTUE
Zdjęcie: invisiblesith z Pixabay
Zostaw komentarz